تیروئید چیست ؟

تیروئید یک غده کوچک درون ریز است که تنظیم مصرف انرژی، متابولیسم، تولید گرما، روند رشد و تنظیم خواب را بر عهده دارد و در زنان ده برابر بیشتر از مردان در معرض اختلال قرار میگیرد. این غده درتمام فرایندهای بدن دخالت دارد و در زنان بالای 35 سال احتمال بروز آن خیلی بیشتر است. این غده هورمونایی را ترشح میکند که بر روی قلب، باروری، استخوان ها، وزن، مغز و پوست تاثیر مستقیم دارد و اختلالات آن در زنان شایع تر است و بعضی دانشمندان علت آن را هورمون "استروژن" در زنها می دانند و برخی دیگر احتمال می دهند بسیاری از علل کم کاری و یا پرکاری تیروئید مربوط به بیماریهای خود ایمنی است که زن ها به آن مستعدتر هستند.

علت شایع کم کاری تیروئید بیماری "هاشیموتو" است که در ان سیستم ایمنی بدن به غده تیروئید حمله می کند و باعث کاهش فعتلیت آن می شود و علت شایع پرکاری تیروئید بیماری "گواتر سمی " است که احتمال آن در زنان 7 برابر مردان است.

تیروئید کم کار

 “هیپو تیروئیدی Hypothyroidism یا کم‌کاری غده تیروئید در بیمارانی که غده درون ریز دارند بعد از بیماری دیابت بسیار شایع می‌باشد. به زبان ساده این بیماری هنگامی ایجاد می‌شود که غده تیروئید نتواند به اندازه نیاز بدن هورمون تولید کند. هورمون غده تیروئید تری یدوتیرونین (T۳) و تیروکسین (T۴) است. این هورمونها وظیفه تنظیم مصرف انرژی، تولید گرما و تسهیل رشد در بدن را برعهده دارند. بیماری در زنان سه برابر شایع‌تر از مردان است(ویکی پدیا فارسی).”

تیروئید پر کار

“پرکاری تیروئید Hyperthyroidism (تلفظ: هیپرتیروئیدیسم) بیماری غده تیروئید است که در آن تیروئید بیش از مقدار طبیعی، هورمون ترشّح می‌کند. هورمون‌های غدّهٔ تیروئید تیروکسین (T4) و T3 هستند. در این حالت علائمی از بیماری از جمله تپش تند قلب، کاهش وزن، تعریق، عدم تحمّل گرما، لرزش و بیقراری نمایان می‌شود. از جمله بیماری‌هایی که موجب پرکاری تیروئید می‌شوند بیماری گریوز یا بیماری بازدو است.

تشخیص با اندازه‌گیری سطح خونی هورمون‌های غده تیروئید صورت می‌گیرد و در موارد خواص از طریق تست ید رادیواکتیو. هم‌چنین اغلب به‌دلیل فیدبک منفی هورمون‌های تیروئید بر هیپوفیز سطح خونی TSH (هورمون محرکه تیروئید) کاهش‌می‌یابد(ویکی پدیا فارسی).”

علائم کم کاری تیروئید

 خشکی پوست و مو، خستگی شدید، گرفتگی عضلات، فراموشی، افزایش شدید وزن، عادت ماهیانه نامنظم با خونریزیهای شدید، تورم صورت و افزایش حساسیت نسبت به سرما و یبوست.

علائم پرکاری تیروئید

کج خلقی، افزایش ضربان قلب، اختلال خواب، افزایش دفع، کاهش بی وزن، کاهش یا توقف عادت ماهیانه و خونریزی، برآمدگی چشم ها و لرزش دست.

کم کاری تیروئید در نوزادان

کم کاری تیروئید در نوزادان بسیار مهم است و اگر به موقع یعنی تا 6 هفته پس از تولد نوزاد تشخیص داده نشود و درمان صورت نگیرد منجر به عقب ماندگی ذهنی می شود. دختران دو برابر بیشتر از پسران در معرض کم کاری تیروئید قرار می گیرند. استفاده از داروهای ضد تیروئید و داروهایی که مقادیر زیادی ید دارند در دوران بارداری و همچنین اختلالات ارثی باعث اختلال در ساخت هورمون تیروئید و کم کاری آن در نوزادان می شود. البته مشکلات تیروئیدی مادر در حاملگی، باعث کم کاری تیروئید در نوزادان نمی شود.

درمان کم کاری تیروئید در نوزادان

در طرح غربالگری کشور، در روز سوم تا پنجم تولد چند قطره خون از پاشنه پای کودک می گیرند، در صورت غیر طبیعی بودن آزمایش پاشنه پا نوزاد به متخصص اطفال و یا متخصص غدد درون ریز ارجاع داده می شود. چنانچه در آزمایش سرمی این بیماری تائید شود، کودک در یک پروسه سه ساله تحت درمان قرار خواهد گرفت، پس از این دوره در بیشتر موارد قرص تیروئید قطع می شود ویمار دوباره مورد بررسی آزمایشگاهی و بالینی قرار می گیرد و اگر آزمایش طبیعی باشد، می توان دارو را قطع کرد.

چگونه ریسک ابتلا به مشکلات تیروئیدی را کاهش دهیم:

• وقتی در معرض عکسبرداری با اشعه ایکس قرار می گیرید درخواست محافظ تیروئید کنید.
• سیگار نکشید.
• تست انتی بادی های مربوط به تیروئید انجام دهید.
• زیاد سویا نخورید.
• مکمل سلنیوم مصرف کنید.
• کمتر فلوراید مصرف کنید.